اهمیت مونتاژ صحیح گیربکس های صنعتی

اهمیت مونتاژ صحیح گیربکس های صنعتی

به طور کلی کلمه مونتاژ به فرآیندی گفته می شود که طی آن قطعات با کنار هم قرار گرفتن به روش ها و اتصالات مختلف، تبدیل به یک محصول نهایی می شوند. علی رغم سادگی این تعریف، فرآیند مونتاژ بسیار مهم و حساس بوده و به گونه ای می توان گفت که با یک اشتباه جزئی در طی مونتاژ ممکن است بازدهی محصول کاهش یابد و یا باعث خرابی یک قطعه یا کل مجموعه شود.

به عنوان مثال در مونتاژ  و تعمیر گیربکس صنعتی خطاهایی همچون عدم هماهنگی های شعاعی، زاویه ای و محوری بین چرخدنده ها و شفت ها، نامحوری استیج ها و غیره می توانند باعث بروز مشکلات فراوان شود. به عنوان مثال انحراف شافت با وارد کردن فشار بیش از حد به یاتاقان ها آب بندها (کاسه نمدها) باعث خرابی آنها می شود. از این رو لازم است به نکات زیر حین مونتاژ، نصب و راه اندازی گیربکس دقت شود.

• نسبت تماس: به میانگین تعداد جفت های دندانه در چرخدنده های درگیر نسبت تماس می گویند. این نسبت معمولا بین (2-1.5) بوده و هرچه به 1.5 نزدیک تر باشد عملکرد چرخدنده ها روان تر است. هنگام مونتاژ و نصب گیربکس ها باید به این پارامتر دقت نمود و از درستی نسبت تماس و مچ بودن اطلاعات دنده در دو چرخدنده ی درگیر اطمینان حاصل نمود.

• بک لش : به اختلاف بین فاصله گذاری دندانه از ضخامت دندانه ی درگیر با آن بک لش می گویند. به شرطی که هر دو روی دایره ی گام اندازه گیری شوند. به بیان ساده تر به لقی میان چرخدنده های درگیر، بک لش گویند. وجود بک لش مناسب، تغییرات در، هم مرکزی بودن پروفیل و گام را در دو سیستم دندانه کاهش داده و همچنین به روغن کاری و کاهش دما بین دندانه ها نیز کمک می کند. با کم یا زیاد شدن میزان بک لش اثراتی همچون سر و صدا، سایش و تلفات انتقال قدرت ایجاد می شود. بک لش چرخدنده ها به کمک ساعت اندیکاتور قابل اندازه گیری است. به منظور اندازه گیری بک لش، باید چرحدنده ی محرک را قفل نمود به گونه ای که هیچ حرکتی نداشته باشد. سپس ساعت اندیکاتور  روی چرخدنده ی متحرک نصب می گردد. روش دیگر اندازه گیری بک لش استفاده از فیلر و امتحان کردن ضخامت های مختلف می باشد.

• نصب صحیح بیرینگ ها و پیش بارگیری: صحیح جا زدن بیرینگ ها حین مونتاژ هم در عملکرد بیرینگ ها و هم در سلامت و عملکرد مناسب گیربکس تاثیر گذار است. لذا توجه به نکات مربوط به نصب و جازدن بیرینگ ضروری می باشد. لازم به ذکر است که قبل از مونتاژ بیرینگ ها هرگز نباید با حلال یا مواد شستشو تمیز شود. به منظور سهولت در جازدن بیرینگ ها معمولا انتهای سوراخ آنها یک شیب ملایم حدود 10 تا 20 درجه ایجاد می کنند. برای نصب راحت و صدمه ندیدن بیرینگ و شافت این شیب باید روی شافت نیز ایجاد شود. حین مونتاژ گیربکس باید به منظور حذف بار اضافی، یک بار ثابت به بیرینگ وارد شود. که به این عمل پیش بارگیری می گویند. حذف لقی و پیش بار بیرینگ ها باعث ایجاد دقت در حرکت دورانی شده و همچنین نویز و ارتعاش را کاهش می دهد.

مزایای پیش بارگیری بیرینگ های غلتشی

• بهبود دقت چرخش
• بالا رفتن عمر مفید بیرینگ ها
• کاهش نویز
• بهبود عملکرد دینامکی
• کاهش ارتعاش
• کاهش اصطکاک و سایش

و به طور کلی می توان گفت پیش بار گیری بلبرینگ ها، لغزش عناصر غلتشی را از بین می برد و آنها در مکان مناسب جهت تماس با بیرینگ قرار می دهد.

• توجه به نویز، دما و ارتعاش : کنترل صدای تولیدی توسط گیربکس و دمای آن دو تشخیص مشکل در آن بسیار کمک کننده است. چرا که در صورت وجود مشکل سر و صدا (نویز) نامعقول شنیده شده و دمای آن بالاتر از حد معمول می رود. (در مورد اندازگیری صدای گیربکس به مقاله همه چیز در مورد صدای گیربکس رجوع کنید)
• نظارت بر جریان موتور : بررسی مقادیر جریان موتور و مقایسه این اعداد و ارقام با استانداردهای موجود اطلاعاتی در مورد عملکرد داخلی گیربکس در اختیار ما قرار می دهد. در صورتی که مشکلی در گیربکس وجود داشته باشد (مانند گیر کردن شافت، دنده و غیره) جریان بیش تر از مقدار استاندارد خواهد بود.
• بررسی نشتی در گیربکس: پس از مونتاژ گیربکس، تست نشتی به منظور اطمینان از مونتاژ صحیح و اصولی ضروری می باشد چرا که هرگونه ناهماهنگی بین قطعات و یا نصب غیراصولی قطعات داخلی گیربکس و قطعات استاندارد نامرغوب و نامناسب باعث نشتی می شود.
• نصب صحیح گیربکس صنعتی: پس از طراحی گیربکس صنعتی، چگونگی نصب و قرارگیری گیربکس در محل کاری خود از جهات مختلف مهم و در طول عمر و عملکرد گیربکس اثر گذار می باشد. چرا که نصب غیر اصولی آن با ایجاد ارتعاش بیش از حد و ناترازی باعث آسیب دیدن قطعات گیربکس می شود.

به طور کلی مراحل نصب گیربکس صنعتی به صورت زیر است:

1. انتخاب محل نصب: محلی که گیربکس روی آن قرار می گیرد نباید مرطوب باشد و همچنین عاری از گرد و غبار و ذرات اضافی و آلاینده ها باشد.
2. تراز بودن گیربکس در محل نصب
3. سوراخکاری استند گیربکس متناسب با سوراخ های کف پوسته (پایه ها)
4. پیچ و مهرهه کردن پایه های گیربکس به استند موردنظر
5. هم محور کردن شفت ها
6. نصب کوپلینگ (درصورت نیاز)

توجه به نکات زیر هنگام نصب نیز می تواند سودمند باشد:

جهت جلوگیری از ارتعاش بیش از حد، از مستحکم بودن مکان نصب گیربکس اطمینان حاصل کنید. هنگام گیریس کاری ابتدا محل تماس شاسی نصب و پایه گیربکس را تمیز کرده و سپس اقدام به روغنکاری کنید. پیش از راه اندازی موتور گیربکس، سطح روغن گیربکس را چک کنید.